Wosk pszczeli (wosk żółty, łac. Cera flava) – wydzielina gruczołów woskowych pszczół służąca im do budowania plastrów w ulu. Gruczoły woskowe pszczół znajdują się na spodniej części odwłoka pszczoły robotnicy. Produkcja wosku zależy od jej wieku. Największa jest w trzecim tygodniu życia pszczoły.

W temperaturze pokojowej jest ciałem stałym. Topi się przy 62-72 °C (w zależności od składu). Jego ciężar właściwy wynosi 0,954-0.969 g /cm³. Wydzielony na powierzchni odwłoka pszczoły ma barwę białawą i jest nieco przezroczysty. Ciemniejsze zabarwienie wosku plastra spowodowane jest domieszką kitu pszczelego oraz zanieczyszczeniami. W miarę upływu czasu wosk w plastrze zmienia barwę na ciemnożółtą a nawet ciemnobrązową.

W przemyśle spożywczym posiada oznaczenie E-901.

Skład chemiczny
Jest to mieszanina kwasów organicznych, hydroksykwasów, alkoholi jednohydroksylowych i dwuhydroksylowych, estrów i węglowodorów (alkan hentriakontan stanowi ok. 8-9% wosku pszczelego). W zależności od uwarunkowań genetycznych rodziny pszczelej oraz czynników środowiskowych skład może się nieco zmieniać. W wosku występują między innymi kwas palmitynowy, cerotynowy, melisowy, cerylowy, mirycylowy oraz estry kwasu octowego i walerianowego.

W niektórych krajach szczególnie ceniony jest wosk z zasklepin komórek plastrów (ros. i ukr. забрус, zabrus), któremu przypisuje się właściwości antyseptyczne.

Zastosowanie
Wosk pszczeli stosowany jest:

• do produkcji węzy pszczelej
• do produkcji świec, które zapalone pachną miodem; świece woskowe są ważnym elementem liturgii kościołów wielu wyznań
• do produkcji środków czystości typu pasty, nabłyszczacze, jako środek polerski w produkcji cukierniczej i farmaceutycznej 
• do produkcji różnych leków

Źródło

Pyłek kwiatowy jest niezwykle cennym źródłem składników odżywczych. Sięgnij po pyłek kwiatowy, kiedy odczuwasz zmęczenie, brak koncentracji, a masz przed sobą jeszcze dużo pracy. Już po kilku minutach poczujesz, że znużenie mija, ty zaś odczuwasz przypływ nowych sił i energii.

Chociaż najbardziej popularnym produktem pszczelim jest miód, to mało znany jest fakt, że o wiele cenniejszy zdrowotnie jest właśnie pyłek pszczeli (zakonserwowany pyłek to pierzga). Co to jest? To pyłek kwiatowy zebrany przez pszczoły i częściowo przez nie przetworzony. Zebrane pyłki w postaci małych kuleczek niosą one do ula, by po dalszym przetrawieniu, stanowił pokarm młodych owadów. Każda z tych małych kuleczek składa się z ok. 100 tysięcy ziaren pyłków, w tym także roślin leczniczych, np. dziurawca, mniszka lekarskiego, dzikiej róży. U wlotu do ula pszczelarze zakładają rodzaj przeszkody, która sprawia, że część pyłku w niej pozostaje. Wysuszony, trafia potem do sklepów.

Co kryje się w pyłku kwiatowym?
Jego kolor zależy od rodzaju roślin - najczęściej spotykany jest żółty oraz jasnobrązowy i w takich kolorach można go kupić w sklepach oraz niektórych aptekach. Działanie pyłku jako leku i środka kosmetycznego było znane w starożytnym Egipcie oraz Rzymie. Współczesne badania nad składem pyłku oraz jego medycznym wykorzystaniem prowadzone były w wielu ośrodkach europejskich. Wyniki badań wykazały, że zawiera on ponad 200 różnorodnych związków. Stanowi między innymi nieocenione źródło białka - stanowi ono od 20 do 40 proc.
W pyłku pszczelim znajduje się ponadto 36 makro- i mikroelementów, między innymi wapń, żelazo, magnez, krzem, siarka, miedź, srebro, cynk, chrom, molibden. Na przykład wapnia (100 g pyłku zawiera 162 mg dobrze przyswajalnego wapnia) dostarcza więcej niż jogurt, białe serki, fasola, suszone morele czy orzechy pistacjowe. Jako dostawca żelaza może się równać z wątróbką, traktowaną jako najbogatsze źródło tego biopierwiastka. Stanowi także bogate źródło witamin rozpuszczalnych w wodzie i w tłuszczach. Zawiera na przykład więcej witaminy C niż jabłka, ziemniaki, kapusta, a także dużo witaminy B1, witaminy B2 oraz PP (uszczelniającej naczynia krwionośne i przeciwdziałającej ich pękaniu oraz tworzeniu się siniaków). Lista wspaniałych właściwości byłaby niepełna, gdyby nie wspomnieć o fitohormonach i enzymach. Te ostatnie umożliwiają bądź przyspieszają wiele procesów metabolicznych zachodzących w organizmie ludzkim.

Na co pomaga pyłek kwiatowy?
Badania kliniczne wykazały, ze wysoka zawartość substancji białkowych i węglowodanowych pomocna jest przy uzupełnianiu niedoborów białkowych. Z tego powodu pyłek polecany jest osobom, które mają nieprawidłowo ustawioną dietę wegetariańską, przeszły bądź są w trakcie kuracji odchudzającej. Łyżeczka pyłku rozpuszczona w ciepłym płynie, na przykład w osłodzonej miodem kawie, herbacie lub wodzie doskonale hamuje głód.
Selen, mangan i cynk warunkują prawidłowe funkcjonowanie układu immunologicznego, co pozytywnie odbija się na wzroście odporności organizmu. Żelazo, miedź, kobalt i mangan spełniają ważną rolę w leczeniu anemii. Cynk korzystnie wpływa na porost włosów. Spożywanie pyłku wzmacnia organizm wyczerpany po ciężkich długotrwałych chorobach i kuracjach. Dlatego polecany jest na przykład po radio- i chemioterapii.
Pomocny jest przy leczeniu chronicznego zapalenia wątroby i dróg żółciowych, miażdżycy oraz różnych zaburzeń metabolicznych, w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Pozwala uzupełnić w krótkim czasie braki pierwiastków, dlatego polecany jest osobom, których dieta zawiera zbyt mało świeżej żywności, zbyt dużo przetworzonej, tzw. fast foodów. Zalecany jest także osobom ciężko pracującym, od których wymaga się nieustannej koncentracji i sprawności intelektualnej. Już po kilku minutach od wypicia wzmocnionej pyłkiem kawy lub herbaty odczuwamy przypływ energii. Ten produkt pracy pszczół odznacza się ponadto działaniem przeciwbakteryjnym (udowodnione jest jego niszczące oddziaływanie na gronkowca złocistego) i grzybobójczym, podobnie jak antybiotyki. Odtruwa ponadto organizm z pozostałości leków, nikotyny czy nadmiernej ilości kofeiny.

Jak kupować?
Gdy kupujesz pyłek, zwróć uwagę, by miał on postać maleńkich kolorowych kuleczek. Jeśli w słoiczku jest pył, może to świadczyć o zagnieżdżeniu się w nim szkodników. Ponadto świeżo otwarty słoik z pyłkiem ładnie pachnie. Jeśli po otwarciu czujesz zapach pleśni, pyłek nie nadaje się do spożycia, ponieważ był nieprawidłowo przechowywany i może być toksyczny.

Jak stosować pyłek kwiatowy?
Pyłek najpierw należy zemleć i przechowywać w zamkniętym słoiku w suchym miejscu. Przy osłabieniu, zmęczeniu, nerwicach oraz innych celach leczniczych zaleca się zażywanie 4-8 łyżeczek pyłku, tj. 20-40 g dziennie w dawkach podzielonych, przyjmowanych co najmniej 30 minut przed posiłkiem.

Źródło